Telekomunikacja retro

Centrala Strowgera

Ta część strony jest poświęcona budowie uproszczonej centrali Strowgera, z wybierakami podnosząco- obrotowymi. Centrala umożliwia zestawienie jednocześnie tylko jednego połączenia. Ilość numerów - teoretycznie do 200, wybieranie trzycyfrowe. W praktyce liczba numerów jest ograniczona do 17, 25 lub 50 w zależności od posiadanego wybieraka obrotowego w szukaczu linii. Centrala ma przede wszystkim obrazować proces łączenia w dawnych centralach biegowych. Jest jednak używana jako prosta centrala wewnętrzna. Zasadniczo centrala składa się z zasilaczy (baterii zwykłej i licznikowej), wyposażenia abonenckiego, zespołu szukacza linii, wybieraka grupowego, wybieraka liniowego i maszynki sygnałowej. Zasada działania centrali jest następująca. Załóżmy, że początkowo mikrotelefony wszystkich abonentów są odłożone na widełki. Jeśli jeden z abonentów podniesie słuchawkę, wówczas uruchomiony zostaje zespół szukacza linii. Wybierak szukacza ustawia się w takim położeniu, w którym abonent, któy podniósł słuchawkę (zwany dalej wołającym) zostanie podłączony do pierwszego wybieraka grupowego. Z wybieraka tego abonent wołający otrzymuje sygnał ciągły- sygnał gotowości centrali do procesu wybierania kolejnych cyfr, zaś na wybieraku zapala się lampka. Abonent wołajacy wybiera pierwszą cyfrę numeru. Po naciągnięciu i puszczenu tarczy następuje wymuszony ruch pionowy szczotek wybieraka grupowego, a po skończeniu nadawania impulsów przez tarczę następuje samoczynny ruch wybieraka w poziomie. W tym czasie lampka kontrolna gaśnie. Podczas tego ruchu następuje sprawdzenie, czy kolejny stopień łączenia (w przypadku tej centrali wybierak liniowy) jest wolny. Z uwagi, że w centrali jest tylko jednen wybierak liniowy, jego odszukanie następuje po wykręcenu cyfry "8" na jednej z pozycji ruchu poziomego wybieraka grupowego. Jeśli jest wybrana jakakolwiek inna cyfra, po osiągnięciu ostatniej 11 pozycji wybieraka grupowego następuje zatrzymanie szczotek, zaś abonent wołający otrzymuje sygnał zajętości (sygnał 440Hz, trwający 0,5s z przerwą 0,5s). Po pomyślnym wyszukaniu wybieraka liniowego można wybrać kolejną cyfrę numeru. Następuje wówczas wymuszony ruch pionowy szczotek wybieraka liniowego. Po zakończeniu wysyłania impulsów przez tarczę można wykręcić ostatnią cyfrę wybieranego numeru. Podczas tej czynności następuje wymuszony ruch poziomy wybieraka liniowego. Po skończeniu wybierania, abonent wołany otrzymuje sygnał dzwonienia, zaś wołający sygnał wołania (sygnał 440Hz przez 1 s raz na 4 s). Po podniesieniu przez abonenta wołanego słuchawki następuje połączenie i można rozmawiać. Jednocześnie licznik rozmów abonenta wołającego otrzymuje impuls. Po zakończeniu rozmowy, jeśli słuchawkę odłoży którykolwiek z abonentów, zapala się lampka kontrolna na wybieraku liniowym, która gaśnie dopiero, gdy słuchawki odłożą obaj abonenci. Jeśli pierwszy odłożył abonent wołający, wołany zaś słuchawki nie odłożył, nastąpi skasowanie wybieraka grupowego, bez skasowania wybieraka liniowego. Jeśli odłoży tylko abonent wołany, nie nastąpi skasowanie żadnego z wybieraków. Jeśli w trakcie rozmowy podniesie słuchawkę osoba trzecia, otrzyma ona sygnał zajętości wobec braku organów połączeniowych. Jeśli osoba trzecia podniesie słuchawkę przy skasowanym wybieraku grupowym (abonent wołający w innej rozmowie nie odłożył słuchawki) otrzyma ona ciągły sygnał w słuchawce. Po wykręceniu jednak cyfry "8" otrzyma ona sygnał zajętości, wobec braku wolnego wybieraka liniowego. Centrala może być skonfigurowana w ten sposób, że brak organów połączeniowych może być ewentualnie sygnalizowane innym sygnałem niż sygnałem zajętości, zaś sygnał wołania i dzwonek może być w systemie angielskim- dwa krókie dzwonki z przerwą.

Szukacz linii obrotowy a szukacz linii podnosząco- obrotowy

W małych centralach wybieraki szukacza linii mogły być wybierakami obrotowymi. Taki też wybierak zastosowano w modelu centrali. Polskie wybieraki szukacza linii to W25 i W50, odpowiednio o 25 i 50 polach. Jeden wybierak umożliwia zatem realizację wyszukiwania 1 z 25 lub 50 abonentów. Na fotografii znajduje się wybierak W50.

Jest on pierwszym wybierakiem, do którego "podłączony" zostaje abonent, który życzy sobie mieć zestawioną rozmowę. Ten wybierak- szukacz linii "startuje" samoczynnie po podniesieniu słuchawki przez w/w abonenta.
W centralach większych używano wybieraków podnosząco- obrotowych, jako szukaczy. Charakterystyczną cechą takich szukaczy jest zastosowanie czterech kompletów szczotek, a niekiedy i szczotki dziesiętnej, dodatkowej. Szukacz liniowy w takiej konfiguracji zawiera: 1. Wyposażenie indywidualne abonenta (obwód liniowy abonenta)
a) przekaźnik L - liniowy
przekaźnik K - odłączny
b) licznik
2. Zespół startowy
Przekaźniki
SA - startowy poziomu 1-2
SB - startowy poziomu 3-4
SC - startowy poziomu 5-6
SD - startowy poziomu 7-8
SE - startowy poziomu 9-0
RFB - kontrolny wolnych SL głównych
OFB - kontrolny wolnych SL pomocniczych
RFZ - pomocniczy dla RFB wyznaczający do pracy SL pomocnicze
OFZ - pomocniczy dla OFB unieruchamiający układ szukania w przypadku zajętości wszystkich szukaczy

Kontrola 1 - poziomy 1,2,3,4
Kontrola 2 - poziomy 5,6
Kontrola 3 - poziomy 7,8,9,0

3. Zespół kontrolny
Przekaźniki
ST - startowy
VR - pomocniczy do ST
G - zajetości SL w polu rozdzielnika
LK - próbny SL
SF - kontrolny stanu WG
SFR - kontrolny ruchu podnoszącego SL
VT - próbny ruchu podnoszącego
RS - pomocniczy dla VT
TA,TB - kontrolne alarmu ze zwłoką

4. Zespół SL
Przekaźniki
HA - kontrolny ruchu podnoszącego SL, próbny linii abonenckich przyłączonych do dolnej setki pól stykowych
HB - próbny linii abonenckich przyłączonych do górnej setki pól stykowych

Kolejność działania przekaźników jest następująca (+ oznacza zadziałanie, - oznacza puszczenie przekaźnika):
L+ (blokuje ziemią żyłę P, cechuje minusem poziom do którego przyłączona jest linia abonencka, uruchamia SA lub inny, przygotowuje obwód próbny do szukacza liniowego)
SA+ (lub inny SA÷SE w zależności od poziomu)
ST+
LK+
VR+ (podtrzymuje ST, oraz zadz. SF z podtrzymaniem dla LK)
SF+ (w WG1 zadz. A i B, na żyle P pojawi się ziemia)
HA+
SFR+ (nastąpi ruch podnoszący) HA podtrzyma się
VT+ (zatrzyma ruch podnoszący)
RS+
SF-
SFR-
HA- (nastąpi ruch obrotowy)
HA+ lub HB+ (ruch obrotowy zatrzyma się) HA przedłuży pętlę abon. do WG1. Od żyły P podtrzyma się HA w szereg z K
K+
L-
SA- (lub inny)
Żyła próbna w polu WL jest blokowana ziemią przez 200? uzwojenie HA lub HB przez prostownik MRA przyłącza się licznik rozmów.

Wybierak grupowy

Jest to wybierak telefoniczny podnosząco- obrotowy Strowgera, produkcji krajowej.Wyposażony jest w pięć przekaźników:

A - impulsujący
B - kontrolny
C - seryjny
HA - próbny wyjść dolnych (parzystych)
HB - próbny wyjść górnych (nieparzystych)
Wybierak podnosząco- obrotowy grupowy (w skrócie WG) stanowił element centrali do zestawienia połączenia dla więcej niż 200 abonentów. Dla mniejszej ich liczby wystarczyłby w zasadzie sam wybierak liniowy, o czym będzie jeszcze mowa dalej. Wybierak grupowy stosowany był więc jako element pośredniego stopnia łączenia (początkowe cyfry numeru poza dwiema ostatnimi). Na stopce (papierku) pisało się adres wybieraka, np. WG1. Z przodu znajduje się specjalne gniazdko kontrolne, zwane gniazdkiem "T". Piórka tego gniazdka liczy się od lewej do prawej i od dołu do góry. Piórka gniazdka "T" o numerach 3-4 są żyłami rozmównymi. Tam można wpiąć mikrotelefon, ale to gniazdko jest przeznaczone dla obsługi, a nie dla abonenta. Na gniazdku "T" znajduje się lampka telefoniczna, która informuje o stanie jałowym wybieraka. Ponadto na wybieraku znajdują się przekaźniki A, B, C, HA, HB. Przekaźniki A, B i C są na każdym wybieraku, za wyjątkiem wybieraka-szukacza linii. Gdy nastąpi zajęcie wybieraka, wówczas zamyka się obwód przekaźnika A. Ten zaś przekaźnik zamyka obwód przekaźnika B, zaś przekaźnik B zamyka obwód przekaźnika C. Gdy abonent naciągnie tarczę i ją puści, wtenczas tarcza zacznie wysyłać impulsy- przerwy w obwodzie przekaźnika A. Przekaźnik A jest specjalnie przekaźnikiem szybko działającym, więc w skutek nadchodzących impulsów z tarczy przerywa- impulsuje. Przekaźnik B ma dużą bezwładność, więc nie odpada w czasie impulsowania przekaźnika A. Siłą rzeczy trzyma też przekaźnik C. W tej sytuacji istnieje obwód dla elektromagnesu podnoszącego "V". Tak więc, w zależności od tego, ile będzie przerw wygenerowanych przez tarczę, tyle też kroków wykona wybierak- o tyle kroków podniesie się piasta ze szczotkami wybieraka. Jeśli wybierak wykona choćby jeden krok, wówczas nastąpi przełączenie się obwodu podtrzymania przekaźnika C dzięki sprężynom czołowym (styki sprężyste), dzięki czemu po ustaniu impulsów z tarczy przekaźnik C straci podtrzymanie i odpadnie. Wtenczas powstanie obwód dla elektromagnesu R- odpowiadającego za ruch obrotowy samoczynny, przerywany przerywaczem "R" (z prawej strony z boku wybieraka czarna kostka). Na wybieraku są 3 pary szczotek. Para dolna 1-2- żyły rozmówne "dolnej" setki. środkowe 3-4- żyły rozmówne "górnej" setki górne- 5-6 żyły próbne 5- od "dolnej" setki, 6- od "górnej" setki. Przekaźniki HA i HB są to przekaźniki próby dostępności następnego stopnia łączenia- czyli kolejnego wybieraka. Gdy wybierak następny po pierwszym skoku w obrocie jest zajęty, wówczas istnieje obwód dla elektromagnesu "R", co zmusza wybierak do przesunięcia szczotek o kolejną pozycję w poziomie. Gdy szczotki trafią na wolne wyjście C, nacechowane baterią- czyli istnieje napięcie baterii na stykach zył próbnych w polu wybieraka, wtenczas powstanie obwód dla przekaźników HA i HB. Pierwszeństwo ma jednak HA (jeżeli oba są wolne). Jeśli nie- to HA nie przeszkodzi w zajęciu przez HB. Znajdujące się na konstrukcji wybieraka kondensatory to gasiki- gaszą łuk na stykach obciążonych. Jeśli przekaźnik HA lub HB przyciągnął, to linia zostanie przedłużona do następnego stopnia łączenia- czyli kolejnego wybieraka. Tam znów przyciąga przekaźnik A, B i C. Przekaźnik B następnego stopnia po żyle próbnej daje potencjał ziemi (! do następnego stopnia idą 3 żyły). Gdy przekaźniki HA lub HB stopnia następnego przyciągną, wówczas odłączają się przekaźniki A, B i C wybieraka poprzedniego. Po żyle próbnej odbywa się cała logika- próba dostępu do następnego stopnia łączenia, podtrzymywanie poprzedniego stopnia łączenia oraz impulsy do liczenia rozmów abonenckich. Impulsy wybierania "idą" po żyłach rozmównych. Jeśli w ruchu w poziomie wybierak osiągnie pole jedenaste, wówczas następuje podanie sygnału zajetości dla abonenta wołającego, zaś wybierak zatrzymywał się na 11 polu. W pewnych rozwiązaniach sygnał ten podawany był z wybieraka grupowego, ale nie zawsze. Możliwe było też rozwiązanie polegające na tym, że szczotki przesuwały się przez pole jedenaste bez zatrzymania, uruchamiając jedynie układ dla podania sygnału zajętości i po przekroczeniu tego pola opadały. To drugie rozwiązanie miało przewagę, polegającą na tym, że wybierak automatycznie zostawał zwolniony i mógł być wykorzystany do realizacji innego połączenia, np. przez inną cyfrę. Jeśli bowiem w ruchu w poziomie zajdzie sytuacja, że wybierak obróci się poza pole jedenaste, wówczas w sposób mechaniczny nastąpi uwolnienie i odpadnięcie piasty i powrót szczotek do pozycji wyjściowej.

Opis działania wybieraka grupowego można przedstawić w sposób skrócony:
A+ (uruchomi B)
B+ (własne podtrzymanie) na żyle P pojawi się ziemia "+", zajęty WG
C+ pojawi się sygnał zgłoszenia (jeżeli to WG1)
Z chwilą wybierania tarczą numerową nastąpi ruch podnoszący do momentu wybrania tarczą cyfry. Po zakończeniu impulsowania C zostaje zwarty i zwolni.
C- (nastąpi ruch obrotowy przerywany sprężyną R).
W wypadku wolnych wyjść nieparzystych (dolne) przyciąga HA, jeżeli parzyste (górne) przyciąga HB. Jeżeli oba są wolne to początkowo przyciągną HA i HB, następnie HA przerwie obwód HB, który odpadnie. HA+ lub HB+
C+ (przedłużenie przewodów do następnego stopnia łączenia"-" i "+")
A-
B-
HA lub HB będzie podtrzymany po żyle P (ziemia z następnego członu)
W czasie połączenia czynne są C i HA (HB).
W przypadku braku wolnych wyjść przyciągnie HA (11 styki S) i podtrzyma się.
Następnie przyciągnie C. HA przerywa ruch szczotek. Sprężyny S włączą sygnał zajętości. W tym czasie czynne są A,B,C i HA. Gdy C zwolni to wybierak wróci do pozycji wyjściowej (najpierw zwolni HA i przerwie obwód C).


Wybieraki grupowe były produkowane w kilku wersjach, różniących się nieco schematem. Dwa z tych schematów pokazano poniżej. Wybierak grupowy uniwersalny, w zależności od konfiguracji połączeń wewnątrz mógł być wybierakiem pracującym z próbą na potencjał jak i na izolację.Posiadany przeze mnie wybierak ma schemat zbliżony do posiadanego schematu wybieraka uniwersalnego, ale nie jest całkowicie z nim zgodny.


Wybierak liniowy

Wybierak linii abonenckich, czyli wybierak liniowy lub wybierak ostatnich dwóch cyfr) ma ruch w pionie zależny od przedostatniej wykręconej cyfry i ruch w poziomie zależny od ostatniej wykręconej tarczą cyfry. Wybierak ten ma też o wiele więcej przekaźników, z uwagi na to, że wybierak ten obsługuje o wiele więcej czynności np. sygnał dzwonienia, prąd dzwonienia, zaliczenie (impulsy rozmowy).

Przekaźniki i ich przeznaczenie:
A - impulsujący i zasilający abonenta wywołującego
B - kontrolny
C - seryjny
D - zasilający abonenta żądanego
E - przełączający na ruch obrotowy
F - urywający dzwonienia
H - próbny
J - zaliczający i wprowadzający okresowość dzwonienia
DF - różnicowy
FR - załączający dzwonienie wstępne, okresowe i ciągłe
WS - przełączający na drugą setkę
DP - działający od cechy m/m
Kolejność działania przekaźników
A +
B +
C +
Ruch podnoszący (impulsuje A)
C -
E + (WS)
C +
Ruch obrotowy (impulsuje A)
C -
E -
C +
H +
FR + (pierwsze dzwonienie)
J +
FR -
FR + - + - impulsy ziemi 1/4
F +
D + ( po zgłoszeniu się abonenta FR -)
E +
J - imp. bat. liczn. C -, E -, C +
W przypadku zajętego abonenta przekaźnik H nie przyciąga podczas próby i po zwolnieniu E abonent słyszy sygnał zajętości.
Podczas rozmowy czynne są przekaźniki A, B, C, D, F, H oraz ewentualnie WS.
Zakończenie rozmowy:
Jeżeli pierwszy zwalnia A to następnie B i C. Po zwolnieniu D zwalnia H i F oraz ewentualnie WS a wybierak wraca do stanu spoczynku. Jeżeli pierwszy zwalnia D pozostałe przekaźniki pozostają czynne. Po zwolnieniu A zwalnia B, C, H oraz F.

Schematy wybieraków liniowych przedstawione są poniżej. Jednym z nich jest schemat wybieraka liniowego normalnego, stosowanego dla zwykłych abonentów. Drugi schemat to schemat wybieraka PBX-owego, który obsługiwał grupę abonentów o tym samym numerze, co znajdowało zastosowanie w dużych instytucjach.


Niektóre części central


Przekaźniki telefoniczne
Przekaźniki telefoniczne stanowiły ważne elementy komutacyjne central telefonicznych. Niezawodność działania zestyków przekaźnikowych była zdecydowanie większa (według literatury 23 razy lepsza) niż niezawodność szczotek i pól stykowych wybieraków biegowych. To zdecydowało o tym, że z czasem zaczęto wybieraki biegowe zastępować wybierakami krzyżowymi, w których nie ma ruchu obrotowego. Konstrukcja takich wybieraków była więc bardziej zbliżona do kontrukcji przekaźników.
Konstrukcja przekaźników zmieniała się z czasem. Zestyki działajace na powietrzu z czasem zastąpiono zestykami działającymi w próżni lub w osłonie gazu szlachetnego (kontaktrony). Poniżej znajdują się fotografie przekaźników starszego typu.


Specjalnym typem przekaźnika był przekaźnik dziesięciokrotny, stosowany w centralach rejestrowych Pentaconta. Taki przekaźnik miał dwie cewki oraz zespół styków. Podawane impulsy na jedną z cewek ( o większej oporności) powodowały kolejne uruchamianie kolejnego styku w szeregu z jednoczesnym odłączaniem styku poprzedniego. Był to więc swojego rodzaju licznik impulsów. Po zliczeniu dziesiątego impulsu przekaźnik już nie reagował na podawanie następnych impulsów. Konieczne było jego skasowanie poprzez przyłożenie na chwilę prądu do drugiej cewki o mniejszej oporności- cewki kasującej. Z uwagi na konieczność stosowania odpowiednich stopów żelaza produkcja tego przekaźnika nie została opanowana przez rynek krajowy. Przekaźniki tego typu były więc imporotowane. Z czasem przekaźnik ten, służący przeważnie jako rozdzielacz zajętości rejestrów i zespołów połączeniowych zastąpiono układami elektronicznymi.



Liczniki telefoniczne

Liczniki telefoniczne stanowiły ważny element central. Ich konstrukcja jest nieco podobna do konstrukcji przekaźników, z tą różnicą, że zamiast przełączania styków poprzez ruch kotwicy przekaźnika odbywa się napęd kółek licznika z cyframi. Liczniki miały różną oporność cewek. Były stosowane oporności: 100, 350, 500 i 1000 omów. Liczniki o oporności cewki 100 omów były stosowane w centralach biegowych Siemensa. W tych centralach nie była stosowana bateria licznikowa. Liczniki o oporności 350 omów z diodą i końcówkami owijanymi był stosowany na centralach Pentaconta. Liczniki o oporności 500 omów w centralach biegowych 32AB, jako liczniki dla abonentów, do zaliczania rozmów. Liczniki o oporności 1000 omów to liczniki statystyczne zadziałań urządzeń.

Łącznica telefoniczna CB30

Łącznice ręczne centralnej baterii (CB), o pojemności do 30 numerów były budowane jako nieduże skrzynki drewniane. Produkowane były łącznice: CB5, CB10, CB20 i CB30. Były one przeznaczone do pracy w niektórych instytucjach i urzędach, zaś do ich obsługi potrzebna była telefonistka. Zasilanie łącznicy było różne, w zależności od wersji. Mogło to być 24V, jak w łącznicy ze zdjęcia. Podniesienie słuchawki przez abonenta podłączonego do łącznicy powoduje odpadnięcie klapki z jego numerem.


Jeśli przycisk WS w centralce jest wciśnięty, wtenczas ma to ten skutek, że odpadnięciu klapki towarzyszy dźwięk dzwonka szklanego, znajdującego się wewnątrz drewnianej skrzyni. Na dole łącznicy są sznury. Trzy niebieskie- to linie miejskie. Reszta - pięć par to wewnętrzne. Jeśli wetknąć "lewy" sznur jednej pary do gniazdka abonenta, którego klapka odpadła, wówczas po podniesieniu do góry przełącznika odpowiadającego danej parze sznurów telefonistka może porozmawiać z abonentem, który podniósł słuchawkę- i w ten sposób wywołał telefonistkę. Gdy abonent powie z kim chce zostać połączony, wówczas telefonistka przestawia przełącznik sznura w pozycję neutralną, wtyka wtyk "prawy" w gniazdko abonenta, którego ma wywołać. Potem przestawia przełącznik w dolną pozycję niestabilną i kręci korbą induktora. U abonenta wzywanego dzwoni dzwonek, zaś w centralce pokazuje się białe pole "wiatraczka" nad przełącznikiem WS. Po skończonym kręceniu wiatraczek znów pokazuje ciemne pole. Przełączenie przełącznika sznura w górną pozycję pozwala telefonistce sprawdzić, czy abonenci zaczęli rozmowę. Jeśli tak, może albo podsłuchiwać albo przełączyć przełącznik w pozycję neutralną. Tak długo, jak abonenci mają podniesione słuchawki, tak długo widać biały wskaźnik -kreskę nad danym wykorzystanym przełącznikiem sznura. Dzięki temu telefonistka wie, że dana para sznurów jest wykorzystana. Centralkę można też podłączyć pod linię miejską. Podniesienie do góry włącznika odpowiadającego tej linii miejskiej powoduje pojawienie się tonu ciągłego centrali "nadrzędnej". Można wówczas wybrać numer w tej centrali kręcąc tarczą. Po uzyskaniu połączenia można zestawić połączenie miejskie wtykając odpowiedni niebieski sznur do gniazdka abonenta, który prosił o połączenie. Można jeszcze przy braku zestawionego połączenia wetknąć niebieski sznur do gniazdka abonenta i iść do domu. Wówczas to jest taki tryb nocny i jeśli ktoś zadzwoni z miasta, to od razu zadzwoni dzwonek u abonenta. Czerwone przełączniki nad klapkami linii miejskich powinny być przy tym wyciśnięte. Dzwonienie z miasta powoduje, że odpada klapka pod linią miejską, a z wnętrza centralki rozlega się brzęczenie.

Wzmacniaki i lampy wzmacniakowe


Wzmacniaki służyły do kompensacji strat sygnałów, spowodowanych stratami linii telefonicznych. Kiedyś jako elementy wzmacniające we wzmacniakach stosowano wyłącznie lampy elektronowe. Te lampy nazywano często lampami pocztowymi. Do typowych lamp pocztowych można zaliczyć triody:
-niemieckie: Aa, Ba, Be, Bi, Ca, Da, Ec.
-francuskie: PTT1, PTT2,PTT3, PTT4.
-radzieckie: T01,T02,T03, T04.

Stosowano także pentody:
-niemieckie: C3e, C3g, C3m, E2e.
-francuskie: 200,201,202, 203,204, 205.

Niektóre lampy pocztowe można czasem spotkać na rynku wtórnym, ale nie są zbyt częste. Na poniższych zdjęciach znajduje się lampa pocztowa niemiecka Ca Siemensa.



Lampa ta ma następujące parametry: napięcie żarzenia 3,65V ; prąd żarzenia 1,1A ; napięcie anodowe 220V ; napięcie siatki pierwszej -12V; prąd anodowy 20 mA; współczynnik wzmocności (sic!) 6,85 ; nachylenie charakterystyki 1,7 mA/V ; moc admisyjna 5W. Przeciętna trwałość lampy wynosiła 5000 godzin.

Telefon wrzutowy AW-7


Aparaty wrzutowe, zwane też telefonami wrzutowymi lub automatami telefonicznymi były telefonami, dzięki którym można było dzwonić z budek telefonicznych. Te telefony pobierały opłatę po zestawieniu połączenia. Jednym z typów automatów był popularny w latach 80. aparat AW-7, produkowany przez krakowski TELKOM TELOS. Początkowo telefon był przystosowany do pobierania monet 5 zł, potem zaś żetonów typu "A". Aparat ze zdjęcia został odrestaurowany i współpracuje z centralą Strowgera, opisaną na górze strony. Jest wyregulowany do przyjmowania żetonów typu "A".

Stare aparaty telefoniczne- schematy

 

Aparat miejscowej baterii MB43

Aparat miejscowej baterii MB56BS

Aparat induktorowy z brzęczykiem

Aparat centralnej baterii CB45

Aparat centralnej baterii CBA49

Aparat centralnej baterii CBA49- wersja

Aparat kopalniany

Aparat wrzutowy z przyciskiem

Aparat wrzutowy samoinkasujący

Aparat aster

Aparat Bratek 03

Aparat Bratek 271

Aparat Bratek- instrukcja (część 1)

Aparat Bratek-instrukcja (część 2)

Aparat Jaskier

Aparat Tulipan

Aparat Tulipan- wersja

Aparat Tulipan 100

Aparat Tulipan 323



Stare książki o telekomunikacji


Lech Husarski, Eugeniusz Taras- urządzenia telekomunikacyjne miejscowe WSiP 1976

Feliks Michalski- centrale telefoniczne międzymiastowe WKŁ 1967

Jerzy Szczepański, Jerzy Miernik- Pentaconta WKŁ 1984

Alicja Bogdańska- zarys telekomutacji WSiP 1978

Zdzisław Skarbkiński, Bolesław Pomierny- Wzmacniaki WK 1955

Zdzisław Skarbkiński, Bolesław Pomierny- Wzmacniaki WK 1960

Eugeniusz Taras- Urządzenia Telekomutacyjne, część I WSiP 1994

J. Piekut, M.Zawadzki- Aparaty telefoniczne WKŁ 1963


Zainteresowanym tematyką starych telefonów polecam strony:

Stare telefony PRL (www.telesfor99.org)

Zabytkowe aparaty telefoniczne (www.zabapatel.pl)



Back to main page


22.01.2019