Wybieraki liniowe
Wybieraki liniowe
Wybierak linii abonenckich, czyli wybierak liniowy lub wybierak ostatnich dwóch cyfr) ma ruch w pionie zależny od przedostatniej wykręconej cyfry i ruch w poziomie zależny od ostatniej wykręconej tarczą cyfry.
Wybierak ten ma też o wiele więcej przekaźników niż wybierak grupowy, z uwagi na to, że wybierak ten obsługuje o wiele więcej czynności np. sygnał dzwonienia, prąd dzwonienia, zaliczenie (impulsy rozmowy).
Wybieraki liniowe były wykonywane w wielu wersjach, w zależności od typu centrali, do jakiej były przeznaczone.
Wybierak liniowy miejski
Wybierak liniowy miejski, zwany także wybierakiem liniowym normalnym był stosowany w centralach miejskich systemu Strowgera. Jego oznaczenie wg dokumentacji ZWUT to T2/SB-6146-0222.
Przekaźniki i ich przeznaczenie:
A - impulsujący i zasilający abonenta wywołującego
B - kontrolny
C - seryjny
D - zasilający abonenta żądanego
E - przełączający na ruch obrotowy
F - urywający dzwonienia
H - próbny
J - zaliczający i wprowadzający okresowość dzwonienia
DF - różnicowy
FR - załączający dzwonienie wstępne, okresowe i ciągłe
WS - przełączający na drugą setkę
DP - działający od cechy m/m
Kolejność działania przekaźników
A +
B +
C +
Ruch podnoszący (impulsuje A)
C -
E + (WS)
C +
Ruch obrotowy (impulsuje A)
C -
E -
C +
H +
FR + (pierwsze dzwonienie)
J +
FR -
FR + - + - impulsy ziemi 1/4
F +
D + ( po zgłoszeniu się abonenta FR -)
E +
J - imp. bat. liczn. C -, E -, C +
W przypadku zajętego abonenta przekaźnik H nie przyciąga podczas próby i po zwolnieniu E abonent słyszy sygnał zajętości.
Podczas rozmowy czynne są przekaźniki A, B, C, D, F, H oraz ewentualnie WS.
Zakończenie rozmowy:
Jeżeli pierwszy zwalnia A to następnie B i C. Po zwolnieniu D zwalnia H i F oraz ewentualnie WS a wybierak wraca do stanu spoczynku.
Jeżeli pierwszy zwalnia D pozostałe przekaźniki pozostają czynne. Po zwolnieniu A zwalnia B, C, H oraz F.
Schemat wybieraka liniowego normalnego jest przedstawiony poniżej.
Wybierak liniowy abonencki
Wybierak liniowy z centrali abonenckiej
Posiadane przeze mnie dwa wybieraki tego typu mają oznaczenia T2/B-6166-011-1 i SB-6145-0070. Jak dotychczas nie udało się do tych wybieraków znaleźć schematów.
Jeśli ktoś z Czytelników tej strony może pomóc, będę wdzięczny. Wybierak ma 10 przekaźników: A,B,C,D,K,FR,WS,E,F,H. Jedynie częściowo udało się ustalić, za co odpowiadają
poszczególne styki złącza nożowego.
Funkcje przekaźników:
A - Przekaźnik impulsujący ( trzy uzwojenia) i zasilający AbA.
B - Kontrolny.
C - Seryjny.
D - Zasilający AbB.
E - Przełącza elektromagnesy.
F - przekaźnik dzwonienia
FR- dzwonienia wstępnego
WS- wybór setki
H - Przekaźnik próby abonenta B.
K- przekaźnik kontrolny AbB
Działanie przekaźników jest następujące:
+ oznacza przyciągnięcie
- oznacza, że przekaźnik puszcza
+/- oznacza, że przekaźnik impulsuje
A + (zajęcie wybieraka do pracy)
B+
C+
A+/- (ruch wybieraka w pionie- wybieranie pierwszej cyfry)
C-
C+
E+
WS+
A+/- (ruch wybieraka w poziomie- wybieranie drugiej cyfry)
H+ (próba zajętości)
C-
E-
C+
FR+
K+
FR-
K-
K+/- (impulsy ziemi 1/4)
FR+/-(dzwonienie)
gdy AbB podniesie słuchawkę:
FR-
K-
F+
D+
i trwa rozmowa, aż do momentu, w którym którykolwiek abonent położy słuchawkę. Wówczas wybierak kasuje się:
H-
D-
WS-
F-
A-
B-
C-
Jeśli AbB jest zajęty, wówczas wybierak "zrzuca" połączenie, spadając za 13 pozycją. Za nim "spadają" poprzednie organy połączeniowe.
Przekaźniki są następujące:
A- trójcewkowy 400, 400, 570 omów
B- jednocewkowy 1200 omów
C-jednocewkowy 1200 omów
D-dwucewkowy 400, 400 omów
E- jednocewkowy 800 omów
F- dwucewkowy 300, 400 omów
FR- dwucewkowy 200, 1300 omów
H-dwucewkowy 50, 1000 omów
K- dwucewkowy 800, 1800 omów
WS- dwucewkowy 200, 1200 omów
Funkcje pinów złącza nożowego:
1- linia do poprzedniego stopnia łączenia (tu można włączyć aparat telefoniczny)
2- linia do poprzedniego stopnia łączenia (tu można włączyć aparat telefoniczny)
3- nie wykorzystane (NC)
4- j.w
5- ?
6- nie wykorzystane (NC)
7- j.w.
8-j.w.
9- żyła "p" do poprzedniego stopnia łączenia
10- ?
11- ziemia (+)
12-bateria (-)
13-?
14-?
15-ziemia (+) elektromagnes ruchu poziomego przez czerwoną zworkę gniazdka T
16-NC
17-?
18-?
19-NC
20-NC
21-NC
22- może sygnał niedostępności? (połączenie z sekcją przekaźnika K, odpowiedzialną za podanie sygnału do AbA)
23-NC
24-NC
25-impulsy ziemi 1/4
26-NC
27-NC
28-?
29-NC
30- 400Hz ciągły
32-75V 25Hz prąd dzwonienia
Wybierak liniowy z centrali FT100/200
Wybierak tego typu pracował w centrali FT100/200. Cechą charakterystyczną tego wybieraka jest to, że oryginalnie nie współpracował z wybierakiem grupowym podnosząco- obrotowym.
Wybierak ten nie oferował zaliczania rozmów.
Wybierak liniowy PBX
Wybierak PBX-owy obsługiwał grupę abonentów o tym samym numerze, co znajdowało zastosowanie w dużych instytucjach. Schemat takiego wybieraka znajduje się poniżej.
Zainteresowanym tematyką starych telefonów polecam strony:
Stare telefony PRL (www.telesfor99.org)
Zabytkowe aparaty telefoniczne (www.zabapatel.pl)
Powrót
do strony głównej
Strona aktualizowana 26.07.2020 r.